Các dãy hành lang và các công trình kiến trúc phụ trợ khác

Hai dây hành lang phía Đông và phía Tây

Trong kiến trúc của Chùa Keo có điều khá khác biệt với những ngôi chùa khác là có hai dãy hành lang Đông và Tây, các dãy hành lang này có quy mô xây dựng rất lớn và kiến trúc cũng khá độc đáo.

Hai dãy hành lang Đông và Tây được xây dựng bao quanh chùa Phật - Đền Thánh, phía trước thông qua hàng dậu và tam quan nội, phía sau kết nối với Gác chuông - Thành ô chữ Quốc (chữ Hán) nên Chùa Keo có mặt bằng kiến trúc theo kiểu nội công (Hai chữ công là Chùa Phật và Đền Thánh) và ngoại quốc (hai dāy hành lang kết nối với dậu phía trước cùng tam quan nội, phía sau với gác chuông - bao quanh thành hình chữ Quốc).

Mỗi dãy hành lang được xây dựng kiến trúc mặt bằng theo hình chữ (L). Tổng số mỗi dãy có 33 gian.

Chiều dọc hành lang dài 77m gồm 28 gian (bình quân 2,75m một gian). Phẩn đâu chữ L làm thêm 1 gian có chiều dài 3,25m, gian này được nối đầu chữ L và đầu hồi tòa chùa Hộ, có cổng ra vào tạo thành lối đi vào khu nội tự, phần cuối chữ L dựng thêm 4 gian có chiều dài khoảng 11m (bình quân khoảng 2,75m).

Ba gian phía đầu hình chữ L và 5 gian phía sau hình chữ L được kiến trúc trở thành ngôi nhà 3 gian và 5 gian có cửa ra vào. Các gian còn lại của hành lang Đông - Tây bỏ trong mặt phía trước, mặt phía sau thực hiện ván bưng bằng gỗ. Hệ thống ván bưng được làm theo từng gian có chiều cao 1,85m, chiều rộng theo gian có hệ thống ngưỡng hạ chồng 3 ngưỡng và ngưỡng thượng. Và mặt phía sau của mỗi dãy hành lang có để 2 cửa để đi ra phía sau hành lang để thông ra 2 hổ nước phía sau.

Hành lang được xây dựng liên kề nhau, là một tòa nhà xây theo kiểu hồi văn có bảy hiên tiền, bảy hiên hậu, mái chảy lợp ngói mũi hài. Nền của hành lang cao so với mặt sân là 25cm. Khoảng cách của mỗi hành lang cách hối của Chùa Phật là 2,6m, cách hổi của tòa Giá roi là 6m.

Khung kiến trúc của hành lang gồm 29 bộ vì kèo của 28 gian dãy dọc 2 bộ vì kèo của 1 gian đầu chữ L và 6 bô vì kèo của 5 gian cuối chữ L (tổng số có 37 bộ vì kèo).

Mỗi bộ vì kèo có 2 chân hàng cột, cột tròn được làm theo dáng búp đòng.

Cột cạo 2,3m, chu vi 1,04m, đường kính 33cm. Các cột được kê trên chân tảng đá cột có chiều cao 10cm, chiều cạnh 52 x 52 cm, liên kết các bộ vì bằng các xà dọc thượng. Các bộ vì làm theo kiểu kèo cầu chúa báng.

Các cột xà, hoành rui đều được bào trơn đóng bén rất nuột nà.

c. Các công trình kiến trúc phụ trợ khác.

1. Khu tăng xá

Đây là những ngôi nhà mới được xây dựng vào những năm đầu thế kỷ XXI ở khu vực phía sau khu nội tự (sau Gác chuông)

2. Nhà tăng xá

Nhà tăng xá được xây dựng vào năm 2005 - 2005. Nhà được xây 5 gian theo kiểu hồi văn 1 đấu, mái lợp ngói mũi hài. Kiến trúc mặt bằng theo hình chữ nhật. Có chiều dài 16,5m, chiều rộng 8,4m (hiên 2,4m; lòng nhà 6,4m), chiều cao 4,6m.

Bộ khung kiến trúc gồm 6 bộ vì kèo, mỗi bộ vì kèo có 2 chân hàng cột, liên kết các bộ vì bằng xà dọc thượng. Kiến trúc bộ vì thượng giá chiêng kẻ chuyền bẩy hiên. Cột cái cao 3,45m, chu vi 0,98m, đường kính 34cm. Cột quân cao 2,6m, chu vi 0,8m, đường kính 25cm. Các cột được kê trên tảng đá chân cột cao 5cm, chiều cạnh 45 x 45cm.

Hệ thống cửa của nhà được làm lui vào hệ thống cột cái theo kiểu lộn thềm tạo ra hiên rộng 2,3m. Nhà có 5 bộ cửa, mỗi bộ cửa cao 1,8m, rộng 2,4m, cửa có 6 cánh, làm theo kiểu bức bàn chân quay.

3. Hai nhà khách (phía đông và phía tây của nhà tăng xá).

Đây là hai ngôi nhà mới được xây mới năm 2005 - 2006. Hai ngôi nhà đối diện nhau, cách nhau khoảng 40m. Về kiến trúc hoàn toàn giống nhau.

Nhà được xây 7 gian theo kiểu hồi văn một đấu, mái lợp ngói mũi hài, nhà có kiến trúc mặt bằng theo hình chữ nhật, có chiều dài 18m, rộng 5,5m, chiều cao 4,6m. Kết cấu kiến trúc bộ khung gồm 8 bộ vì kèo, mỗi bộ vì có 2 chân hàng cột, liên kết các bộ vì bằng xà dọc thượng. Kiến trúc bộ vì thượng giá chiêng kẻ chuyền bẩy hiên, chạm khắc hoa văn lá lật. Cột cái cao 2,6m, chu vi 0,8m, đường kính 25cm. Các cột được kê trên tảng đá chân cột cao 10cm, cạnh 45 x 45 cm.

Nhà có 7 bộ cửa mỗi bộ cửa cao 1,8m, rộng 1,48m, gồm 4 cánh (ba bộ cửa của ba gian giữa làm theo kiểu bức bàn chân quay), bốn bộ cửa còn lại làm theo kiểu thượng song hạ bản.

4. Nhà Ban quản lý di tích chùa Keo.

Đây là một ngôi nhà mới được xây dựng vào năm 2005 - 2006.

Nhà được xây dựng ở phần đất phía ngoài bên tay trái khu chùa là phần đất mới được UBND tỉnh cấp vào năm 2004 để mở rộng khu di tích vê phía đông, làm bãi để xe và sân lễ hội.

Nhà được xây 5 gian theo kiểu dáng tầu đao lá mái, mái đổ bê tông dán ngói mũi hài, kiến trúc mặt bằng theo hình chữ nhật, có chiều dài 17,7m, chiều ngang 8,84m (lòng nhà 6,6m, hai hiên trước và sau mỗi hiên rộng 1,12m), chiều cao 5,9m.

Nhà có hiên bao quanh bốn mặt có chiều rộng 1,1m, hiên cao hơn mặt nền sân 0,45m.

Nhà có 5 bộ cửa có chiều cao 2,6m, chiều rộng 1m. Mỗi bộ cửa có 2 cánh, làm theo kiểu cửa pa nô; phía sau mỗi gian có một cửa sổ cao 1,5m, rộng 1m, cánh cửa làm theo kiểu cửa pa nô.

Bộ khung kiến trúc nhà có 6 bộ vì kèo, mỗi bộ vì kèo có 2 chân hàng cột, bộ vì làm theo kiểu kèo cầu bẩy hiên vuông góc với cột. Liên kết các bộ vì bằng các xà dọc thượng và hoành mái.Toàn bộ kết cấu bộ khung kiến trúc bằng hệ thống cột,kèo, hoành, mái bằng bê tông cốt thép.