Lịch các Sự kiện

1. Tháng Chạp âm lịch:

– 29 hoặc 30 tháng Chạp: Lễ Giao Thừa (hay Lễ Trừ Tịch)

Lễ Giao Thừa diễn ra trên khắp lãnh thổ Việt Nam. Vào chiều ngày 29 hoặc 30 tháng Chạp (nếu là năm nhuận có thêm tháng Chạp), sau lễ cúng Tất Niên, các bậc trưởng lão, thường là cha hoặc ông, sẽ hướng dẫn con cháu rải vôi bột tạo thành hình vòng cung. Các vòng cung này được sắp xếp hướng về bốn phương—Đông, Tây, Nam, Bắc—và đặt tại cổng trước, sân sau, cùng các lối vào vườn, nhằm xua đuổi tà ma và bảo vệ gia đình khỏi bị quấy nhiễu. Ngoài ra, một cây nêu cao, thường cao vài mét, cũng được dựng trước nhà.
Khi năm mới sắp đến, năm cũ qua đi, người mẹ hoặc con dâu trưởng của gia đình sẽ cuộn các tấm chiếu cũ và cất đi, thay bằng các tấm chiếu mới, sạch sẽ. Nghi thức này được gọi là "Trừ Tịch," mang ý nghĩa thay cũ đổi mới.

2. Tháng Giêng âm lịch:

– Mùng 1: Tết Nguyên Đán – Mừng Xuân và kính lễ Phật Di Lặc

Đây là dịp mừng Tết Nguyên Đán, ngày lễ quan trọng nhất trong năm tại Việt Nam. Ở chùa Keo, dịp này được đánh dấu bằng lễ dâng cúng Phật Di Lặc, biểu tượng của sự phồn thịnh, hạnh phúc và may mắn trong năm mới.

– Mùng 4: Khai hội mùa Xuân chùa Keo

Lễ khai hội mùa Xuân chùa Keo là một sự kiện văn hóa và tôn giáo quan trọng. Lễ hội bao gồm các hoạt động như cầu nguyện, nghi lễ và dâng hương, nhằm chào đón năm mới và cầu mong bình an, thịnh vượng.

– Mùng 10: Lễ chúc thọ cho Phật tử

Nghi lễ này dành để cầu chúc thọ và sức khỏe cho những người cao tuổi và các Phật tử tiêu biểu trong cộng đồng. Đây là truyền thống thể hiện sự kính trọng người lớn tuổi trong văn hóa Việt Nam, kết hợp với tinh thần Phật giáo tôn vinh người sống lâu.

– Rằm tháng Giêng (14 tháng Giêng): Lễ Thượng Nguyên

Được tổ chức vào ngày rằm đầu tiên của năm âm lịch, lễ hội Thượng Nguyên là sự kiện quan trọng đối với Phật tử. Lễ hội bao gồm các nghi lễ cầu nguyện để mang lại phước lành và may mắn trong năm mới.

– Từ ngày 16 đến 21 tháng Giêng: Lễ cầu an đầu năm

Trong thời gian này, chùa Keo tổ chức lễ cầu an đầu năm, nơi mọi người đến cầu nguyện cho sự an toàn, sức khỏe và bình an cho bản thân và gia đình trong năm mới. Nghi lễ còn bao gồm lời cầu nguyện cho sự thịnh vượng và an lành của cả cộng đồng và đất nước.

3. Tháng Hai âm lịch:

– Ngày 19: Lễ kỷ niệm ngày sinh Bồ Tát Quán Thế Âm

“Nếu cần, Quán Thế Âm sẽ hóa thân thành bất kỳ hình dạng nào để cứu độ chúng sinh, như hình vua, tể tướng, trẻ con, phụ nữ, v.v.” (Phẩm Phổ Môn, Kinh Pháp Hoa). Những câu chuyện về Quán Thế Âm Thị Kính và Quán Thế Âm Nam Hải (Diệu Thiện) ở Việt Nam được hình thành qua quá trình giao thoa văn hóa và dựa trên nguyên lý "thị hiện".

Truyền thuyết về Quán Thế Âm Thị Kính đã được lưu truyền rộng rãi trong dân gian Việt Nam thông qua các hình thức nghệ thuật truyền thống như chèo, thơ truyện, và gần đây hơn là truyện văn xuôi. Theo tác giả Nguyễn Lang trong Việt Nam Phật Giáo Sử Luận (Tập II): “Truyện thơ Quán Thế Âm Thị Kính (bằng chữ Nôm) không rõ niên đại. Bản Việt văn do Nguyễn Văn Vĩnh xuất bản năm 1911 có 788 câu thơ lục bát và một lá thư của Kính Tâm gửi cha mẹ được viết bằng văn biền ngẫu.”

Dựa trên nội dung câu chuyện Quán Thế Âm Thị Kính, có thể đây là một biến thể từ truyền thống Phật giáo Goryeo (Hàn Quốc): “Thị Kính là con gái họ Mãng ở huyện Lũng Tài, thành phố Đại Bang, vương quốc Goryeo.” Tuy nhiên, bối cảnh câu chuyện lại gắn liền với chùa Pháp Vân (Chùa Dâu, Bắc Ninh) tại miền Bắc Việt Nam. Tượng Quán Thế Âm tại chùa Dâu được coi là tượng Quán Thế Âm Thị Kính: “Hãy nhìn về đất Nam ta, tại chùa Vân, nơi Đức Phật Quán Thế Âm ngự trị.”

Hình ảnh Quán Thế Âm Thị Kính bế con trên tay qua nhiều biến thể gắn liền với những câu chuyện về Quán Thế Âm trẻ em và việc “cho con” của Quán Thế Âm. Theo các học giả, tượng Quán Thế Âm bế con xuất hiện trong biểu tượng tôn giáo Việt Nam từ thế kỷ 17 và trở nên phổ biến vào thế kỷ 18, hiện vẫn còn được lưu giữ tại nhiều ngôi chùa.

Truyện thơ Quán Thế Âm Nam Hải (Quan Âm Nam Hải) gồm 1.426 câu và đã lưu truyền trong dân gian trước câu chuyện về Thị Kính. Theo Nguyễn Lang, truyện Quán Thế Âm Nam Hải bắt nguồn từ một vị tăng thời Nguyên (Trung Quốc) và được truyền bá vào Việt Nam từ cuối thế kỷ 14 hoặc 15, sau đó được Việt hóa. Bản Nôm đầu tiên chưa rõ niên đại. Bản Việt văn đầu tiên, Quan Âm Diễn Ca của Huỳnh Tịnh Của, được xuất bản năm 1897.

Trong bản Việt Nam, Quán Thế Âm Nam Hải vốn là Diệu Thiện, công chúa thứ ba (Chúa Ba) của vua Diệu Trang (Subhavyùha) nước Hưng Lâm (có thể thuộc Ấn Độ). Công chúa từ bỏ cuộc sống xa hoa, vượt qua sự phản đối của vua cha, và quyết tâm vượt biển đến động Hương Tích (nay là chùa Hương) để tu hành và đạt thành Phật quả. Truyền thuyết kể rằng, sau khi đắc đạo, công chúa Diệu Thiện hóa thân thành Quán Thế Âm nghìn mắt nghìn tay để cứu độ gia đình hoàng gia và chúng sinh.

Theo nhà nghiên cứu Trần Lâm Biền, tượng Quán Thế Âm Nam Hải xuất hiện tại Việt Nam khoảng thế kỷ 16. “Trong một bia ký thời Mạc năm 1578, danh nhân Nguyễn Bỉnh Khiêm đã nhắc đến tượng Diệu Thiện được thờ ở chùa Cao Dương. Bia ký cũng cho biết Diệu Thiện là biểu tượng rất cụ thể của lòng từ bi trong giáo lý Phật giáo.”

Như vậy, hình tượng Quán Thế Âm Nam Hải, Quán Thế Âm trẻ em, Diệu Thiện, và Thị Kính đều bắt nguồn từ sự từ bi và các hình thái cứu độ chúng sinh của Bồ Tát Quán Thế Âm trong kinh Pháp Hoa. Các truyền thuyết và tín ngưỡng về Quán Thế Âm phổ biến tại các quốc gia châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Việt Nam. Tượng Quán Thế Âm được thờ tại các ngôi chùa ở Việt Nam hiện nay rất đa dạng, phản ánh một trong 33 hình thái thị hiện của Bồ Tát.

4. Tháng Ba âm lịch: 

– Ngày 20: Lễ húy nhật Giác linh Tiên tổ

Lễ này là một nghi thức quan trọng để tôn vinh và tưởng nhớ tổ tiên, một phong tục sâu sắc trong văn hóa Việt Nam. Lễ thường bao gồm các vật phẩm cúng như hương, trái cây, đồ ăn và lời cầu nguyện. Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn đối với những đóng góp của tổ tiên, cả về di sản vật chất lẫn tinh thần. Các nghi thức được thực hiện nhằm cầu mong hương linh tổ tiên được an vui và tiếp tục phù hộ cho con cháu. Việc thờ cúng tổ tiên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mối liên kết gia đình, hòa hợp xã hội và bảo tồn văn hóa.

5. Tháng 4 âm lịch:

– Mùng 1: Lễ tưởng niệm Hoàng Nhân Dũng – Lễ hội Đền Hồng Giao

Sự kiện này tưởng nhớ Đức Ông Hoàng Nhân Dũng, một nhân vật được kính trọng trong truyền thống văn hóa và tâm linh địa phương. Lễ hội tại Đền Hồng Giao bao gồm các nghi thức như dâng hương, tụng kinh, và cầu nguyện để tôn vinh ông và ghi nhận ảnh hưởng của ông đối với cộng đồng. Đây là dịp để người dân địa phương bày tỏ lòng biết ơn đối với sự chỉ dẫn của Đức Ông, nhấn mạnh trí tuệ và vai trò của ông trong di sản văn hóa.

– Từ mùng 8 đến 15: Tuần lễ Phật Đản

Tuần lễ này là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch Phật giáo, nhằm tôn vinh ngày sinh, giác ngộ và nhập niết bàn của Đức Phật. Trong thời gian này, các hoạt động như rước lễ, dâng hương, dâng hoa và tụng kinh diễn ra tại các chùa và tu viện. Phật tử suy ngẫm về những giáo lý của Đức Phật và hành trình đạt đến giác ngộ, cố gắng áp dụng những bài học về từ bi, yêu thương và chánh niệm vào cuộc sống hàng ngày. Tuần lễ cũng bao gồm các buổi thuyết giảng, nơi các tăng ni chia sẻ ý nghĩa của giáo lý Phật giáo, truyền cảm hứng cho cả những tín đồ trung thành lẫn những người mới tìm hiểu.

– Ngày 30/4 – 1/5 (dương lịch): Khóa tu mùa hè tại Chùa Ứng Linh – Thanh Bản

Đây là một sự kiện mang tính chất nuôi dưỡng tinh thần, tập trung vào thiền định, chánh niệm và học tập. Khóa tu được tổ chức tại Chùa Ứng Linh, Thanh Bản, là nơi giúp các Phật tử tăng cường hiểu biết về giáo lý Phật giáo và tham gia các hoạt động như tụng kinh, pháp thoại, và thiền nhóm. Khóa tu mang lại không gian yên tĩnh, thích hợp cho sự suy ngẫm và phát triển bản thân, tạo cơ hội để người tham dự tạm rời xa nhịp sống bận rộn và hòa mình vào sự an lạc của các thực hành Phật giáo. Mục tiêu là nuôi dưỡng sự bình an nội tâm và chánh niệm, nâng cao đời sống tinh thần và kết nối với cộng đồng Phật tử.

– Ngày 30/4 – 1/5 (dương lịch): Tiếp nối khóa tu mùa hè

Khóa tu này tiếp tục các hoạt động trước đó, mang đến trải nghiệm sâu sắc hơn về các thực hành Phật giáo như thiền ngồi, thiền hành, và thảo luận nhóm về triết lý Phật giáo. Các hoạt động này giúp người tham dự hiểu sâu hơn về các nguyên lý Phật giáo, như vô thường, chánh niệm và từ bi. Khóa tu hướng tới việc cung cấp môi trường nuôi dưỡng cho sự phát triển và đổi mới tinh thần, giúp người tham dự kết nối với sự bình an nội tâm và đạt được sự rõ ràng trong tâm hồn.

6. Tháng 6 âm lịch:

– Mùng 3: Lễ húy nhật Đức Thánh Tổ

Đây là một sự kiện quan trọng, nơi các tín đồ tập trung để tôn vinh nhân vật có vai trò lớn trong bối cảnh tâm linh địa phương hoặc quốc gia. Buổi lễ được đánh dấu bằng các nghi thức dâng lễ và cầu nguyện, bày tỏ lòng biết ơn và mong nhận được sự chỉ dẫn, phước lành. Lễ tưởng niệm củng cố sự kết nối giữa quá khứ tâm linh và hiện tại, là dịp để cộng đồng cùng suy ngẫm về đức hạnh và trí tuệ của Đức Thánh Tổ cũng như những ảnh hưởng của ngài đối với cộng đồng.

– Ngày 26 tháng 7 năm 2018 (Dương lịch): Lễ tưởng niệm các Anh hùng Liệt sĩ

Buổi lễ trang nghiêm này được tổ chức nhằm tưởng nhớ và tôn vinh sự hy sinh của các chiến sĩ, anh hùng và liệt sĩ đã chiến đấu vì độc lập dân tộc hoặc phúc lợi của đất nước. Đây là dịp để cộng đồng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và sự kính trọng đối với những người đã dũng cảm hiến dâng cuộc sống mình để bảo vệ Tổ quốc. Buổi lễ bao gồm các nghi thức cầu nguyện cho hòa bình, các nghi lễ tưởng nhớ linh hồn người đã khuất và những phút mặc niệm để suy ngẫm về sự hy sinh của họ. Sự kiện này là lời nhắc nhở mạnh mẽ về giá trị của lòng yêu nước, sự dũng cảm và tinh thần hy sinh.

7. Tháng Bảy âm lịch:

– Ngày 1 tháng 9 (Dương lịch): Phát quà hỗ trợ học tập

Sự kiện từ thiện này tập trung vào tầm quan trọng của giáo dục và hướng tới việc hỗ trợ học sinh trên con đường học tập của mình. Những món quà giáo dục, chẳng hạn như sách, học bổng và các tài nguyên khác, được trao tặng cho những học sinh xứng đáng, đặc biệt là các em có hoàn cảnh khó khăn. Sự kiện này thể hiện cam kết của cộng đồng trong việc thúc đẩy giáo dục và tạo cơ hội cho thế hệ trẻ phát triển. Nó nhấn mạnh niềm tin rằng tri thức là chìa khóa để phát triển cá nhân và tiến bộ xã hội.

– Từ ngày 9 đến ngày 15: Lễ Vu Lan Báo Hiếu và Lễ tưởng niệm

Lễ Vu Lan Báo Hiếu là một nghi thức Phật giáo sâu sắc dành để tôn vinh cha mẹ và tổ tiên. Đây là dịp để suy ngẫm về tầm quan trọng của lòng hiếu thảo, một giá trị cốt lõi trong văn hóa Việt Nam và đạo Phật. Trong tuần lễ này, các gia đình tham gia dâng lễ, cầu nguyện và thực hiện các nghi thức để bày tỏ lòng biết ơn và cầu phúc cho cha mẹ và tổ tiên. Lễ Vu Lan còn nhấn mạnh ý nghĩa của sự đoàn kết gia đình và trách nhiệm của con cái trong việc chăm sóc cha mẹ cả về thể chất lẫn tinh thần. Sự kiện kết thúc bằng một nghi lễ long trọng, tượng trưng cho mối liên kết không thể phá vỡ giữa các thế hệ.

8. Tháng Tám âm lịch:

– Ngày 12: Tết Trung Thu

Tết Trung Thu là một trong những ngày lễ được tổ chức rộng rãi nhất ở Việt Nam. Đây là dịp đánh dấu kết thúc mùa vụ và là thời điểm để các gia đình quây quần bên nhau. Lễ hội Trung Thu được tổ chức với nhiều hoạt động như làm và chia sẻ bánh trung thu, rước đèn lồng, và các buổi biểu diễn văn hóa. Trẻ em là đối tượng đặc biệt được quan tâm trong dịp này khi chúng nhận quà và tham gia các hoạt động vui chơi. Tết Trung Thu còn biểu trưng cho sự đoàn viên, thịnh vượng, và lòng biết ơn đối với sự phong phú của đất trời, với hình ảnh trăng rằm là biểu tượng trung tâm cho sự tròn đầy và hòa thuận trong gia đình.

9. Tháng 9 âm lịch:

– Từ mùng 10 đến 20: Lễ hội Mùa Thu

Lễ hội Mùa Thu là dịp để mừng mùa màng bội thu và sự chuyển đổi của thiên nhiên. Lễ hội thường được tổ chức với các bữa tiệc, biểu diễn văn hóa, và các hoạt động ngoài trời. Theo truyền thống, lễ hội bao gồm việc dâng lễ vật cho đất trời và các thần linh, thể hiện sự biết ơn đối với vòng tuần hoàn của tự nhiên và sự phong phú của mùa màng. Đây cũng là dịp để cộng đồng gắn kết, cùng nhau chào đón sự thay đổi của mùa qua các nghi thức và phong tục đặc sắc.

10. Tháng 10 âm lịch:

– Ngày 28: Lễ húy nhật Giác linh Tiền Tổ

Lễ húy nhật tổ tiên được tổ chức để tôn vinh linh hồn của các bậc tiền nhân. Đây là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt, nhấn mạnh sự kính trọng đối với quá khứ và sự kết nối giữa các thế hệ. Dịp này thường là thời gian để gia đình quây quần, dâng lễ vật, thắp hương và cầu nguyện cho tổ tiên. Nghi lễ này nhằm đảm bảo sự an lạc và thanh thản cho linh hồn tổ tiên, đồng thời củng cố sự tiếp nối về văn hóa và tâm linh giữa các thế hệ.

11. Tháng 11 âm lịch:

– Ngày 17: Khánh Đản Đức Phật A Di Đà

Lễ Khánh Đản đánh dấu ngày sinh của Đức Phật A Di Đà, một nhân vật trung tâm trong Phật giáo Tịnh Độ. Lễ hội bao gồm các hoạt động cầu nguyện, dâng lễ, và đọc các lời nguyện của Đức Phật A Di Đà, nhấn mạnh vào lời hứa của ngài trong việc dẫn dắt chúng sinh đến cõi Tịnh Độ. Giáo lý của Đức Phật A Di Đà tập trung vào lòng từ bi và việc thực hành niệm danh hiệu ngài với sự thành tâm để hy vọng tái sinh ở cõi Tịnh Độ. Sự kiện này là lời nhắc nhở về hy vọng, lòng từ bi, và nơi nương tựa tâm linh mà Đức Phật A Di Đà đại diện.

12. Tháng 12 âm lịch:

– Ngày 14: Lễ tất niên

Lễ tất niên là một sự kiện đầy ý nghĩa để đánh dấu kết thúc năm cũ. Đây là dịp để bày tỏ lòng biết ơn đối với những phước lành, thành công, và bài học đã đạt được trong năm qua, đồng thời chuẩn bị tinh thần cho năm mới. Trong lễ tất niên, người dân thường dâng lễ, đọc kinh cầu nguyện, và thực hiện các nghi lễ để cầu mong sự an lành và may mắn cho cộng đồng trong năm mới. Đây cũng là thời gian để các gia đình quây quần, nhìn lại một năm đã qua và đặt ra những mục tiêu mới. Sự kiện này mang ý nghĩa tái sinh, bình an, và khát vọng thịnh vượng cho năm sắp tới.